یکصد و چهارمین نشست شورای گفت و گوی دولت و بخش خصوصی

در یکصد و چهارمین نشست شورای گفت و گوی دولت و بخش خصوصی رییس اتاق بازرگانی هرمزگان ابتدا با تأکید بر اینکه آتش‌سوزی در بندر شهید رجایی، چالش‌های بزرگی برای تجارت کشور ایجاد کرده و جبران خسارت‌ها مستلزم همکاری همه‌جانبه دستگاه‌ها است.
محمدرضا صفا، رییس اتاق بازرگانی هرمزگان، ضمن خیرمقدم ، از تلاش‌ها و همراهی مسئولان برای مدیریت بحران و کاهش آسیب‌های ناشی از این حادثه قدردانی کرد.
وی با اشاره به ابعاد گسترده این حادثه، اظهار داشت: “آتش‌سوزی در بزرگ‌ترین بندر تجاری کشور، علاوه بر خسارت‌های انسانی و مالی، روند صادرات و واردات کشور را با چالش‌های جدی مواجه کرده و بازگشت به روال عادی نیازمند همکاری و هماهنگی همه دستگاه‌ها است.”صفا همچنین از استاندار هرمزگان و کلیه عوامل اجرایی به دلیل مدیریت قوی و حمایت‌های مستمر از فعالان اقتصادی تقدیر کرد و افزود: “حل مشکلات پیش‌آمده نیازمند عزم جدی و همکاری همه‌جانبه است و امیدواریم با همت تمامی مسئولان، خسارت‌های وارده جبران شود و چرخه اقتصادی منطقه دوباره به حرکت درآید.”
در ادامه این نشست، گزارشی از اقدامات انجام‌شده برای برآورد خسارت‌ها و حمایت از آسیب‌دیدگان ارائه شد. همچنین بر تشکیل کارگروه ویژه‌ای با حضور نمایندگان اتاق بازرگانی، دستگاه‌های اجرایی، بانک‌ها و گمرکات تأکید شد تا مشکلات پیش‌آمده به‌صورت هماهنگ و مؤثر پیگیری و برطرف شود.
روحانی نایب رییس اتاق ضمن تسلیت به خانواده های داغدیده در حادثه بندر شهید رجایی اظهار داشت: این حادثه طبق فرموده رهبر معظم انقلاب اسلامی، تجربه تلخی بود و هم جان افراد و هم از لحاظ اقتصادی تبعات بدی به همراه داشت ؛ از این رو باید با عقلانیت اقتصادی و با هدف آسیب شناسی واکاوی و مورد بررسی قرار گیرد.
دسینه مدیر کل اقتصاد و دارایی استان هرمزگان بیان کرد: نه تنها اینگونه حوادث منجر به افزایش هزینه‌های دولتی می شود بلکه سرمایه گذار نیز به سیستم گمرکی اعتماد نمی‌کند و تبعات بدی در حوزه تولید و اقتصاد کشور است. وی با تاکید بر اینکه نیازمند آسیب شناسی در حادثه بندر شهید رجایی هستیم، گفت: در این شرایط نیاز به همدلی و همراهی بیشتر دستگاهها برای خروج از این وضعیت هستیم و اینکه باید عوامل مختلف بررسی شود که چه عواملی منجر به بروز چنین حادثه ای شد.
دسینه بیان داشت: در شرایط فعلی کشور، نیازمند دقت نظر و هماهنگی بیشتر در تصمیم های مدیران و جرعت و جسارت هستیم. وی یکی از مشکلات را تعلل در نظام تصمیم گیری مدیریتی عنوان کرد و افزود: در دوره های زمانی مختلف شاهد اتفاق هایی هستیم که نیازمند تصمیم گیری به موقع بود اما مشکل اینجاست که گاهی تصمیم ها به موقع گرفته نمی شود و گاهی هم تصمیم ها به موقع گرفته می شود اما فرایندهای طولانی اداری باعث می شود که این تصمیم تحت شعاع قرار گیرد.
رضایی دبیرکل اتاق در ادامه گفت: مدیران باید به جایگاه خود در سیستم های اداری اشراف کامل داشته باشند و در سمت‌های مسئولیتی درست جانمایی شوند تا در همه مواقع پاسخگو و دارای تعهد سازمانی در قبال گفتار و کردار باشند.
وی با بیان اینکه باید در حادثه بندر شهید رجایی به دنبال اصلاح ساختاری باشیم گفت: برنامه اصلاحی اگر بودجه بندی و زمان بندی نداشته باشه به نتیجه نمی رسد ضمن اینکه توجه به ساز و کار پیشگیرانه کم هزینه تر است.
رضایی عنوان کرد: در حوزه ساماندهی باید سازوکار اعمال شود تا با نگاه پیشگیرانه، شاهد کاهش هزینه های سیستمی باشیم از این رو باید ساختاری تعریف کنیم که در قالب آن بتوانیم سازکاری را برنامه ریزی و اجرا کنیم. وی به دلایل مختلف تاثیرگذار در حادثه بندر شهید رجایی اشاره کرد و گفت: اکنون شاهد بیان علل مختلف برای انباشت کالاها در بندرشهید رجایی از جمله قطعی سامانه ها، معطلی در اختصاص ارز، کاهش هزینه انبارداری در گمرک و فرایندهای پرپیچ و خم اداری هستیم.
وی با اشاره به اینکه انباشت مواد اولیه و عدم ترخیص کالاها بیشترین ضرر را به تولیدکننده می زند، گفت: تولیدکننده سرمایه را خوابانده است و باید سود تسهیلات بانک را پرداخت کند و برای این کار باید سرمایه گردش داشته باشد تا به مرحله سودآوری برسد.
گودرزی رییس انجمن صادرکنندگان و واردکنندگان مواد غذایی اظهار کرد: تسریع در عملکرد و تصمیم گیری مدیران باعث می شود تا با نگاه منطقی و رویکرد اصلاحی دنبال رفع مشکل و برنامه زمان‌ بندی برای جلوگیری از این حوادث باشیم.
وی بر هوشمندسازی و استفاده از تجهیزات پیشرفته در گمرکات خبر داد و گفت: نیاز به استفاده از دستگاه های پیشرفته در حوزه اسکن در بنادر و گمرکات هستیم تا کالاها به خاطر سوء تصمیم گیری ها و نبود تجهیزات متروکه نشود.
رییس انجمن صادرکنندگان و واردکنندگان مواد غذایی اضافه کرد: حجم معاملات در بندر جبل علی امارات سه برابر بندر شهید رجایی است اما توقف کالاها در این بندر با اینکه بازرسی های سخت گیرانه ای دارد، از یک تا هفت روز است.
این انجمن خواستار آن شد که برای ارتقای مدیریت بنادر کشور از سیستم های سایر کشورها الگوبرداری شود و در این رابطه توضیح داد: در بنادر کشور نیاز به اصلاح موارد قانونی، سازوکار اجرایی و جسارت مدیران هستیم تا شاهد چنین حوادثی در آینده نباشیم.
تهمتن عضو هیت نمایندگان اتاق در خصوص رسوب کالا با انتقاد از نبود زیرساخت‌های مناسب و قوانین شفاف، گفت: این حادثه، به رسوب هزاران کانتینر در محوطه گمرک بندر شهید رجایی منجر میشود. وی افزود: ما سال‌هاست درباره انباشت بی‌ضابطه و بلاتکلیف کالا در این بندر هشدار داده‌ایم. امروز در انبارهای گمرک شاهد نگهداری اقلام آتش‌زا، کالاهای فاسدشدنی و مواد شیمیایی در کنار یکدیگر و بدون رعایت استانداردهای ایمنی هستیم. این بی‌نظمی خطر بزرگی است که به فاجعه انجامید.
وی همچنین خواستار ورود جدی بانک مرکزی و وزارت صنعت، معدن و تجارت برای تأمین نقدینگی فوری جهت جبران خسارات وارد شده به صاحبان کالاها و شرکت‌های فعال در بندر شهید رجایی شد و تصریح کرد: خسارات وارد شده به فعالان اقتصادی باید در کوتاه‌ترین زمان جبران شود تا چرخ تجارت کشور متوقف نشود.
نماینده مردم هرمزگان در مجلس شورای اسلامی با اشاره به حادثه انفجار در بندر شهید رجایی، بر ضرورت پیش‌بینی بحران‌ها و مدیریت انرژی تأکید کرد.وی با بیان اینکه تهدید و آسیب کاملاً واضح است، اظهار کرد: اگر با تامل و برنامه‌ریزی عمل کنیم، همین تهدید می‌تواند زمینه ‌ساز یک فرصت مهم برای توسعه و اصلاح زیرساخت‌ها باشد.
احسانی مهر مدیر کل امور مالیاتی در خصوص بخشودگی های مالیات و اخذ ارزش افزوده ادامه داد: با توجه به بخشنامه شماره ۲۵/۱۴۰۴/۲۰۰ مورخ ۱۰/۲/ ۱۴۰۴ و در اجرای مقررات ماده ۱۶۵ قانون مالیات‌های مستقیم و آیین‌نامه اجرایی آن کلیه خسارات وارده به فعالان اقتصادی در حادثه بندر شهید رجایی که توسط سایر مراجع از جمله شرکت‌های بیمه جبران نمی‌شود، قابل‌کسر از درآمد مشمول مالیات سال ۱۴۰۴ و سال‌های بعد مودیان مذکور خواهدبود. همچنین معادل مالیات و عوارض پرداختی مؤدیان بابت کالاهای آسیب‌دیده در این حادثه با رعایت مقررات مربوطه از جمله مواد ۸ و ۱۷ قانون مالیات بر ارزش افزوده و تبصره‌های آنها قابل کسر، تهاتر و یا استرداد می‌باشد. ضمناً معاونت فناوری‌های مالیاتی فهرست مودیان مورد نظر را از گمرک جمهوری اسلامی ایران دریافت و به نحو مقتضی جهت اجرای مطلوب‌تر در اختیار ادارات امور مالیاتی قرار خواهدداد.
رئیس کل دادگستری هرمزگان هم گفت: خسارت‌های تجار در انفجار محوطه بندر شهید رجایی جبران و درکوتاه‌ترین زمان از طرف بیمه‌ها پرداخت می‌شود.مجتبی قهرمانی افزود: سیاست قوه قضائیه این است که خسارت‌ها تا حد امکان جبران شود تا اعتبار تجار در خارج از کشور مخدوش نشود و بتوانند به تعهدات خود در برابر مشتریان عمل کنند.
رئیس کل دادگستری هرمزگان گفت: فعالان اقتصادی که پوشش بیمه‌ای دارند، دستور پرداخت سریع صادر شده و کسانی که کالای آنها بیمه نیست، می‌توانند به کارگروه‌های مربوطه مراجعه کنند.وی افزود: حدود دو هزار کانتینر در محوطه آسیب دیده بندر شهید رجایی سالم است.
روحانی از استاندار هرمزگان، نیروهای امدادی، آتش‌نشانی، هلال‌احمر، شهرداری و سایر دستگاه‌های اجرایی بابت حضور میدانی و اقدام سریع در مهار آتش و بازگشت بندر به شرایط عملیاتی قدردانی کرد.
این فعال اقتصادی همچنین با اشاره به تشکیل جلسه‌ای با حدود ۳۰۰ تا ۳۵۰ نفر از صاحبان کالا در اتاق بندرعباس از تعامل سازنده قوه قضاییه و استانداری در این خصوص یاد کرد و گفت: دسته‌بندی کالاها برای ارزیابی خسارات آغاز شده و تاکنون پیشرفت‌های مطلوبی در این زمینه حاصل شده است. او با تأکید بر لزوم مشارکت بیمه مرکزی و استفاده از منابع وجوه اداره‌ شده دولت برای جبران خسارات، بر اهمیت تأمین نقدینگی و سرمایه در گردش برای تجار آسیب‌دیده نیز تأکید کرد. این فعال اقتصادی رفع تعهد ارزی برای کالاهای آسیب‌دیده و مواردی که اظهار گمرکی آن‌ها به دلیل حادثه ممکن نشده را از مهم‌ترین چالش‌های پیش رو برشمرد و از بانک مرکزی خواست برای حل این مسئله ورود فوری داشته باشد.
ریاست اتاق ودبیر شورای گفت و گوی بندرعباس همچنین خواستار ایجاد ناحیه جامع HSE برای بنگاه‌های بزرگ اقتصادی مستقر در منطقه ویژه صنایع معدنی خلیج فارس شد و افزود: این زیرساخت‌ها باید با حمایت شورای ملی و تأمین بودجه در سطح ملی طراحی و اجرا شوند. همچنین صفا از اتاق ایران خواست با هماهنگی وزارتخانه‌های مرتبط، اقدامات لازم برای امهال، بخشودگی و سایر حمایت‌های مالیاتی و بیمه‌ای از فعالان اقتصادی خسارت‌دیده را در دستور کار قرار دهد.
در پایان دکتر آَشوری استاندار معزز استان هرمزگان و ریاست شورا بیان کرد: در ابتدا باید یک بار دیگر این حادثه دلخراش و ناگوار را به کلیه بازماندگان و خانواده های آسیب دیده در واقعه بندر شهید رجایی تسلیت عرض کنم و خداوند منان علو درجات را مسئلت دارم. بلاشک این حادثه درس ها و نیز زاویه های پنهانی را که تا به امروز به آن توجه نشده بود در مقابل ما آشکار کرده و نیز ابعاد تازه ای را مشخص خواهد کرد که باید به آن پرداخت.
از سوی دیگر مدیریت بحران و ساماندهی این اتفاق با هدف تسریع در روند حل مشکلات ایجاد شده و نیز جبران خسارات ها به منظور عادی سازی شرایط با درنظر گرفتن موقعیت استراتژیک بندر شهید رجایی از دیگر موضوعات مهم دراین خصوص می باشد.
همچنین باید تشکر ویژه ای داشته باشم از بخش خصوصی که از ابتدای این حادثه آمادگی خود را در کمک رسانی و نیز پشتیبانی اعلام داشته و از هیچ حمایتی دریغ نداشته اند. متاسفانه ابعاد وسیع و نیز تاثیرات چند بعدی آن موجب شده است که امداد رسانی و مدیریت یکپارچه تحت تاثیر قرارگیرد و همچنین به دلیل برخی خلع های قانونی موضوع با سرعت مورد انتظار پیش نرود. در مجموع تشکیل قرارگاه عملیاتی با مشارکت بخش خصوصی و نیز نشست های کارشناسی که در جهت بررسی موضوع در اتاق بازرگانی هرمزگان تشکیل شده است در کنار سایر پیشنهادات کوتاه مدت مصوبات و مباحثی در حوزه تامین اجتماعی، مساعدتهای مالیاتی بویژه در زمینه تشکیل کمیسیون ماده ۱۶۵ با مشارکت شرکت های بیمه و بانک می تواند تسهیل کننده ی فرایندها و تسریع در حل موضوعات باشد. دراینجا لازم است تاکید کنم که مسئولین بانک و بیمه نسبت به پیگیری مصوبات این نشست بویژه در حوزه اقدام یکپارچه شرکتهای بیمه و همچین افزایش سطح اختیارات بانک ها با هدف تقسیط یا امهال و یا تنفس زمان بازپرداخت با جدیت بیشتری دنبال شود.